Kupujmy mniej, a bardziej przemyślanie - ta zasada może sprawić, że ograniczymy destrukcyjne działanie rynku odzieżowego. Aby móc kupować jakościowe i trwałe ubrania powinniśmy zacząć zwracać uwagę na metki, na których znajdziemy informację o składzie danego materiału. Przygotowaliśmy dla Was listę bezpiecznych dla środowiska włókien, w które warto inwestować.
Coraz głośniej mówi się o tym, że współczesny rynek odzieżowy wpływa destrukcyjnie na środowisko. Nic w tym dziwnego - moda zajmuje niechlubne drugie miejsce w rankingu branż najbardziej zanieczyszczających naszą planetę, a przed nią są tylko koncerny naftowe. Głównym powodem tej sytuacji jest proces produkcji - do stworzenia jakiejkolwiek tkaniny zużywana jest woda, energia elektryczna, a także najczęściej wykorzystywane są środki chemiczne. Równie szkodliwa co produkcja jest utylizacja ubrań, których każdego roku powstają ogromne ilości. Jak podaje Anna Pięta, strateżka ds. zrównoważenia w modzie, ze 100 milionów ton ubrań produkowanych rocznie tylko około 2% poddaje się recyklingowi.
Marki odzieżowe nie pozostają obojętne wobec dyskusji na temat ich udziału w degradacji środowiska - coraz więcej firm reaguje zarówno na poziomie produkcyjnym, jak i komunikacyjnym. Wiele dużych koncernów informuje swoich klientów o tym, że minimalizuje zużycie wody i dokłada starań, aby została ona oczyszczona zanim powróci do obiegu wodnego. Dodatkowo marki wprowadzają do swoich kolekcji linie stworzone z organicznej bawełny, przy uprawie której nie używa się pestycydów i innych chemicznych środków i dzięki temu jest ona silniejsza i odporniejsza na uszkodzenia.
Trwałość materiałów jest dziś kluczowa jeśli chodzi o zatrzymanie rozpędzonego rynku odzieżowego, który wymknął się spod kontroli w aspekcie ekologicznym. Dlaczego? To proste - im trwalsze mamy ubrania, tym rzadziej je kupujemy. Im rzadziej kupujemy tym mniej wspieramy produkcję nowych ubrań.
Jakich zatem ubrań powinniśmy szukać w sklepach? Oprócz bawełny organicznej istnieje wiele innych naturalnych lub pochodzących z recyklingu tkanin, które powinny zastąpić w naszych szafach tkaniny syntetyczne typu poliester czy akryl.
MATERIAŁY NATURALNE
Len
Len jest najstarszym włóknem naturalnym znanym człowiekowi i w dodatku najtrwalszym - włókna lniane są 2-3 razy bardziej wytrzymałe niż bawełna. Warto wiedzieć, że jest to najlepsze rozwiązanie jeśli chodzi o letnie ubrania, gdyż są lekkie i zapewniają dużą przewiewność. Ponadto włókna lniane mają działanie antyalergiczne i antybakteryjne.
Jeśli chodzi o proces uprawy lnu jest on równie nieszkodliwy jak w przypadku bawełny organicznej, a nawet pochłania mniej wody. Uprawianie lnu wpływa korzystnie na żyzność gleby i przyczynia się do rekultywacji gleb skażonych przez przemysł.
Jedwab
Materiał utożsamiany z luksusem - nie tylko z powodu ceny, ale także odczucia, które towarzyszy przy dotykaniu jedwabiu. Każdy kto chociaż raz miał na sobie jedwabną sukienkę czy koszulę wie, jak bardzo przyjemny jest to materiał ze względu delikatność, zwiewność i miękkość. Najbardziej wartościowy jest surowy jedwab, czyli tkanina w naturalnej postaci, niepoddana obróbce chemicznej.
Wysokie ceny jedwabnych ubrań wynikają ze skomplikowanego i kosztownego procesu wytwarzania tego materiału, który też rodzi wiele sporów na tle etycznym. Włókna jedwabiu mają pochodzenie zwierzęce - uzyskuje się je z kokonu hodowanych w tym celu jedwabników. Jednak niestety, aby uzyskać niezniszczone kokony, często hodowcy stosują gorącą parę wodną, która powoduje śmierć znajdujących się w nich larw. Ekologicznym rozwiązaniem jest tzw. "peace silk" lub "vegetarian silk" - jedwab produkowany przez larwy, które mają możliwość opuszczenia kokonu. Inną opcją jest jeszcze „dziki jedwab” powstaje przy użyciu kokonów dziko żyjących owadów - niekoniecznie jedwabników - które po wykonanej "pracy" nadal mogą żyć na wolności.
Włókna konopi (hemp)
Włókna konopi są w naszym kraju jeszcze mało popularne, ale za granicą coraz częściej używa się ich w przemyśle odzieżowym ze względu na niskie wymagania uprawne - nie wymagają stosowania pestycydów i nie potrzebują również dużej ilości wody. Mają wysoką wytrzymałość i są jedną z najbardziej przyjaznych środowisku roślin wykorzystywanych w przemyśle. Co więcej, ich uprawa korzystnie wpływa na żyzność gleby.
Jeśli chodzi o komfort noszenia to ubrania z włókien konopi są lekkie i miłe dla skóry, z której bardzo powoli chłoną wszelkie zapachy. Dodatkową zaletą odzieży wykonanej z konopi jest wyższa niż w przypadku innych materiałów ochrona przed szkodliwym działaniem promieni UV.
Bawełna organiczna i Fairtrade
Warto jeszcze na chwilę wrócić do ubrań z bawełny organicznej, które diametralnie różnią się od tych z metką "100% cotton". Przede wszystkim konwencjonalne uprawy bawełny wiążą się z wykorzystaniem dużej ilości środków chemicznych, która jest szkodliwa dla środowiska naturalnego. Kupując odzież z ekologicznej bawełny mamy gwarancję, że jej produkcja odbyła się z poszanowaniem dla naszej planety. Natomiast, gdy na metce znajdziemy dopisek "Fairtrade" możemy być pewni, że producenci zapewnili dobre warunki pracy dla osób pracujących na plantacjach, co oznacza zakaz pracy przymusowej, niezatrudnianie dzieci, równe traktowanie kobiet i mężczyzn oraz działanie związków zawodowych na dużych plantacjach.
Odzież z certyfikatem Fairtrade jest przy okazji tak samo przyjazna środowisku, co w przypadku ubrań z bawełny organicznej, ponieważ jednym z warunków jego potrzymania jest przestrzeganie norm środowiskowych oraz ograniczanie środków chemicznych.
Wełna z alpak
Wełnę pozyskuje się z corocznego strzyżenia alpak. Jest trzykrotnie trwalsze i sześciokrotnie cieplejsze od wełny owczej. Poza tym nie przepuszcza wody ani kurzu (idealna propozycja dla alergików). W przeciwieństwie też do wełny owczej nie zawiera lanoliny, dzięki czemu nie wymaga użycia substancji chemicznych podczas obróbki. Co więcej jest bardzo przewiewna i ma wysokie właściwości higroskopijne - doskonale absorbuje wilgoć i wolno nasiąka wodą.
Dodatkowo włóczka wyróżnia się niesamowit wytrzymałością, a gdy nie jest farbowana pozostaje niezwykle miękka (jak kaszamir) i delikatna w dotyku. A wybierając dla siebie sweter z tej wełny możemy być pewni, że znajdziemy kolor dla siebie - ten rodzaj wełny występuje w naturze w ponad 20 kolorach.
Co więcej wybierając ubrania z wełny alpak, możemy być bardziej pewni co do warunków hodowlanych tych zwierząt niż w przypadku owiec, z których zazwyczaj pozyskuje się nie tylko wełnę, ale także mięso. Dużo zastrzeżeń budzą dziś też warunki na farmach owiec, gdzie zwierzęta poddawane bolesnemu zabiegowi zwanemu muselingiem - polega on na wycinaniu skołtunionej wełny pod ogonem zwierzęcia razem ze skórą. Ekologicznym rozwiązaniem są hodowle organiczne, gdzie owce nie są tak brutalnie traktowane, a ich wełna nie jest poddawana działaniu chemikaliów. Niestety dostępność takiej wełny jest mocno ograniczona i jest ona wyjątkowo droga.
MATERIAŁY SZTUCZNE I SYNTETYCZNE
Materiały sztuczne i syntetyczne też mogą być ekologiczne - warunkiem jest jednak to, że muszą pochodzić z recyklingu lub być w pełni biodegradowalne. Na szczęście coraz więcej ubrań jest tworzonych z myślą o tym, skąd pochodzą i jakim odpadem staną się po zużyciu.
Poliester wtórny (PET)
Wiele pisaliśmy o ubraniach z recyklingu (np. w tekście "7 polskich marek, które produkują ubrania i torby z odpadów"), które są sposobem na zminimalizowanie odpadów tekstylnych. Oczywiście można przetwarzać stare ubrania na nowe, ale jednym z popularniejszych materiałów jest poliester wtórny, który produkuje się z przetworzonych butelek PET. Jak wygląda cały proces? Butelki są sterylizowane, suszone i kruszone na małe wióry, które następnie się ogrzewana i przepuszcza przez dyszę przędzalniczą w celu utworzenia ciągów przędzy. Ciąg przędzy jest nawijany na szpule, a włókno jest przepuszczane przez maszynę do zagniatania w celu wytworzenia puszystej wełnianej tekstury. Na koniec przędza jest belowana, farbowana i dziana w tkaninę poliestrową.
Taki poliester z recyklingu jest przede wszystkim tkaniną odporną na działanie środków piorących, dlatego długo zachowuje swój pierwotny kolor. Jeśli chodzi o strukturę jest sztywny i sprężysty, dlatego projektanci wykorzystują go do tworzenia eleganckich geometrycznych form, czy odzieży sportowej.
Lyocell (Tencel)
Materiał o miękkich włóknach, który jest pozyskiwany z celulozy drzewnej. Jest w 100% biodegradowalny - materiał poddany odpowiednim warunkom kompostowania ulega biodegradacji w przeciągu zaledwie 6 tygodni. W porównaniu z procesem wiskozowym metoda jego wytwarzania jest też znacznie bardziej przyjazna dla środowiska. Stosowany do lyoncellu rozpuszczalnik NMMO jest nietoksyczny, bezpieczny i może być ponownie wykorzystywany w procesie technologicznym nawet w 99,5%. Podczas całego procesu produkcji lyocellu stosunkowo małe jest zużycie wody (ok. 260 litrów/kg).
Nie tylko ekologiczne, ale i wygodne - ubrania z domieszką lyocellu są delikatne i mniej się gniotą. Jest to materiał bardzo elastyczny i dobrze oddychający, dlatego najczęściej znajduje zastosowanie do produkcji bielizny, pościeli, odzieży do biegania.
0
