Jak zacząć inwestować w młodą sztukę?

Jak zacząć inwestować w młodą sztukę?

Najpewniejsze jest inwestowanie w prace znanych artystów, bo dają one stabilne stopy zwrotu. Jak jednak wygląda sytuacja z nowymi nazwiskami na rynku sztuki? Czy warto w ogóle kupować dzieła młodych artystów?

Do zalet inwestowania w sztukę nie trzeba specjalnie nikogo przekonywać. Nie trzeba, dopóki mówimy o mistrzach malarstwa, których dzieła nigdy nie stracą na wartości. Jednak gdy zaczynamy temat kupowania prac młodych, współczesnych twórców - malarzy, rzeźbiarzy czy twórców instalacji - wtedy rozpoczyna się dyskusja o ryzyku. Dlaczego? Ponieważ inwestując w dzieło młodego twórcy kupujemy kota w worku - nigdy nie możemy być pewni tego, czy wybrany przez nas artysta wybije się na rynku, czy może jego dorobek za jakiś czas  nie będzie wart nawet złamanego grosza.

Jednak rynek sztuki jest na tyle specyficzny, że trudno tu mówić wyłącznie o wyrachowaniu i chłodnych kalkulacjach - taki styl inwestowania raczej przyjmują kupujący złoto, czy akcje na giełdzie. Dlaczego coraz więcej osób chce kolekcjonować właśnie w sztukę? Dlaczego chcemy uczestniczyć w czyjejś drodze rozwoju i inwestować w cudzy talent?

Na początku należy zaznaczyć, że nasza teza o zdecydowanie większym zainteresowaniu sztuką najmłodszą nie jest bezpodstawna - jej udział w rynku wyniósł w ostatnich latach ponad 40 procent. Nic w tym dziwnego, gdyż to co zachęca do inwestowania w takie dzieła to przede wszystkim cena i potencjał jej wzrostu - często za niewielką kwotę jesteśmy w stanie kupić pracę, której wartość w ciągu kilkunastu czy kilkudziesięciu lat wzrośnie kilkudziesięciokrotnie.

Rozpoczęcie przygody z inwestowaniem w młodą sztukę może być jednak czasem pochopną decyzją - kupujemy dzieła które po prostu w danej chwili nam się podobają i nie zastanawiamy się nad tym, czy jest to zakup opłacalny. Jeśli nie zamierzamy zarabiać na sztuce to nie ma w tym nic dziwnego, ale gdy myślimy o rozsądnym ulokowaniu swoich pieniędzy to oprócz naszych preferencji musimy brać także pod uwagę pozycję danego twórcy na rynku i jego dotychczasowe dokonania.

Na wartość danego twórcy wpływa wiele aspektów, a jednym z nich jest jego udział w prestiżowych wystawach i konkursach artystycznych. Szczególnym pozytywnie wpływa oczywiście wyróżnienie danego artysty przez zagraniczne muzeum, czy galerię. Podobnie ma się sprawa z opiniami krytyków - im częściej czyjeś nazwisko pojawia się na ustach krytyków, w pismach branżowych, na imprezach artystycznych, tym artysta wyżej plasuje się w rankingu ważnych graczy na rynku. Wszystkie te czynniki uważnie śledzą domy aukcyjne, które potrafią w znaczący sposób przyczynić się do sukcesu artysty - przyjmujący prace na aukcje decydują o tym, komu warto dać szansę i kogo należy polecić swoim zaufanym klientom. Na polskim rynku sztuki dużą rolę w kwestii promowania młodych talentów odgrywa warszawski Dom Aukcyjny Desa Unicum.

- Ze względu na przystępność cenową, aukcje młodej sztuki są osiągalne dla bardzo dużego grona ludzi - mówi Karolina Kołtunicka z Działu Sztuki Młodej i Najnowszej Domu Aukcyjnego Desa Unicum - Nasi kupujący to najczęściej ludzie młodzi. Zdarza się, że prace wylicytowane na aukcji są jednorazowym zakupem, mającym na celu dekorację wnętrz, jednak zdecydowana większość kupujących zaczyna w ten sposób swoją przygodę z rynkiem i kolekcjonowaniem dzieł sztuki.

Dom Aukcyjny Desa Unicum w Warszawie

Nie bez znaczenia jest również kwestia tego, czy dany artysta wpisuje się w estetykę, która w danym okresie cieszy się popularnością wśród kupującycyh. Upodobania stylistyczne na rynku (podobnie jak opinie i dorobek wystawowy twórcy) są możliwe do prześledzenia - przede wszystkim należy monitorować to, co aktualnie sprzedaje się w domach aukcyjnych. Równie istotne jest śledzenie sytuacji na rynkach zagranicznych - przede wszystkim w USA (43 procent udziału w światowym rynku sztuki), Wielka Brytania (21 procent) i Chiny (19 procent). Oczywiście nie zawsze dostosowanie się twórcy do swego rodzaju mody w sztuce ma pozytywne skutki - czasem lepiej jeśli malarz czy rzeźbiarz stoi w zupełnej kontrze do innych, co wpłynie na to, że wyróżnia się na tle innych.

- W DESIE na aukcjach młodej sztuki sprzedają się głównie obrazy malowane na płótnie. W tym segmencie mamy do czynienia z ogromnie różnorodną tematyką prac, od figuracji i portretów, przez motywy marynistyczne, aż po czystą abstrakcję oraz abstrakcję geometryczną. Twórcy, których prace zyskują najdroższe ceny na aukcjach to często artyści uznani na rynku, docenieni przez instytucje kultury w Polsce i za granicą, mający za sobą wystawy zbiorowe i indywidualne. To najczęściej droga artystyczna twórców decyduje o powodzeniu początkujących artystów na rynku sztuki. Istotne są także, oczywiście, względy estetyczne i gusta kolekcjonerów - opowiada Karolina Kołtunicka.

Lech Bator "Puppet Master", 2018 r - akryl/płótno, 150 x 77 cm

Jak zatem najlepiej przygotować się do inwestowania w młodą sztukę? Przede wszystkim rozeznajmy się w rynku - obserwujmy, czytajmy i sięgajmy po rady specjalistów. Warto również udzielać się w kręgach kolekcjonerskich, śledzić spotkania w instytucjach artystycznych i utrzymywać kontakt z artystami, którzy w końcu najlepiej wiedzą co dzieje się w ich środowisku. Jeśli będziemy inwestować w jedno nazwisko i utrzymywać z danym artystą dobre relacje, możemy stać się współczesnym mecenasem sztuki - świadomym i wspierającym osobę, z którą czujemy pewną wyjątkową nić porozumienia.

Jak wspominaliśmy, nie tylko inwestorzy wspomagają młode talenty, ale także domy aukcyjne, które decydują o uczestnikach swoich aukcji. W Domu Aukcyjnym Desa Unicum jednymi z najczęściej wybieranych na aukcje dzieł są te autorstwa Lecha Batora, Franciszka Ledóchowskiego, Soni Ruciak, Longina Szmyda, czy Mirelli Stern. Licytacja każdej z nich zaczyna się od ceny wywoławczej, czyli 1000 zł.

- Najdroższym dziełem młodej sztuki sprzedanym w Domu Aukcyjnym Desa Unicum była praca Lecha Batora pt. "Puppet Master". Klient zapłacił za dzieło ponad 30 000 zł. W ubiegłym roku kolekcjoner z Monako zakupił za jednym razem 70 prac Batora. Warto dodać, że prace tego artysty zostały wystawione m.in. w Art Jed Gallery w Szwajcarii obok obrazów Damiena Hirsta, jednego z najlepiej sprzedających się artystów na świecie - zdradza Karolina Kołutnicka z Działu Sztuki Młodej i Najnowszej.

Sonia Ruciak, "Okoliczności", 2017 r - akryl/płótno, 100 x 150 cm

Sonia Ruciak "Nieuchwytność"Na koniec rada, która może Was zaskoczyć - po przestudiowaniu biografii artysty i przeliczeniach wartości jego dorobku... zapomnijcie o ekonomii. Kolekcjonerzy sztuki odróżniają się tym od wszystkich innych inwestorów z różnych dziedzin, że w swoich zakupach nie kierują się tylko rozsądkiem, ale i sercem. Dlatego jeśli wierzycie w czyjś talent lub najzwyczajniej porusza Was jakieś konkretne dzieło - po prostu je kupcie.

Najważniejszy jest pierwszy obraz. To on rozpoczyna kolekcję sztuki.
Aukcja Młoda Sztuka: 12 lutego 2019, godz.19.00, Dom Aukcyjny Desa Unicum, ul. Piękna 1A, Warszawa

Zobacz też:

Nowy rekord na polskim rynku sztuki. Oto najdrożej sprzedane dzieło

Padł nowy rekord cenowy w polskiej sztuce. Najdroższe dzieło stworzyła malarka

Sztuka destrukcji, czyli jak artyści wykorzystują ruiny i złom

tekst: A.R

sznyt tygodnia

najnowsze